Ο τόπος μας
Η Κλειτορία (Κάτω Κλειτορία), είναι μεγάλος οικισμός (κεφαλοχώρι) 650 κατοίκων που ανήκει στον Δήμο Καλαβρύτων της Περιφερειακής Ενότητας Αχαΐας. Βρίσκεται στα νοτιοανατολικά της Αχαΐας στη μέση ενός κάμπου και περιβάλλεται από τον Χελμό και είναι χτισμένη αμφιθεατρικά σε μικρό ύψωμα στο σημείο που ο ποταμός Κλείτορας χύνεται στον Αροάνιο.
Το σημερινό της όνομα προέρχεται από τον αρχαίο Κλείτωρα.
Ο Κλείτωρ ή Κλείτωρας ήταν αρχαία Αρκαδική πόλη-κράτος. Η περιοχή που βρισκόταν ανήκει σήμερα διοικητικά στην Επαρχία Καλαβρύτων και στον Νομό Αχαΐας.
Ιδρύθηκε από Πελασγούς Πρωτοέλληνες και ήταν από τις πλουσιότερες και ισχυρότερες πόλεις της Αρκαδίας. Το όνομα της πόλης προέρχεται από τον Κλείτωρα, γιό του Αζάνα και εγγονό του Αρκάδα, πέμπτο βασιλιά των Αρκάδων που ίδρυσε και εποίκισε την πόλη.
Σύμφωνα με τον Παυσανία απείχε 60 στάδια από τις πηγές του Αροάνιου και κοντά στην πόλη περνούσε ποταμός με το όνομα Κλείτωρ. Στην πόλη υπήρχαν ιερά της Δήμητρας, της Εἰλειθυίας, του Ασκληπιού και των Διόσκουρων το οποίο ήταν έξω από την πόλη, είχε χάλκινα αγάλματα και απείχε τέσσερα στάδια από αυτή. Τριάντα στάδια από τον Κλείτωρα υπήρχε ιερό της Κορίας Αθηνάς με άγαλμά της και κάθε χρόνο προς τιμήν της γίνονταν τα Κοράσια.
Ο Κλείτωρας είχε μεταλλεία χαλκού στα οποία στηριζόταν η οικονομία του και ήταν από τις πρώτες Αρκαδικές πόλεις που έκοψαν νομίσματα. Ήταν μέλος της Αχαϊκής Συμπολιτείας και συμμετείχε σε όλες τις πολεμικές αναμετρήσεις της συμμαχίας. Το 395 μ.Χ καταστράφηκε από τον Αλάριχο.
Ο Κλείτωρας είχε αναδείξει τρεις ολυμπιονίκες.
Η θέση της αρχαίας πόλης έχει βρεθεί αλλά δεν έχει ανασκαφεί παρότι υπάρχουν εμφανή πολλά λείψανα της αρχαίας πόλης. Βρίσκεται τρία χιλιόμετρα δυτικά της Κλειτορίας. Σώζεται το αρχαίο θέατρο στο οποίο γίνονται παραστάσεις, τα τείχη της πόλης και πολλά ερείπια κτιρίων.
Η Κλειτορία είναι ακόμα και σήμερα γνωστή, με την παλαιότερη ονομασία της, ως Μαζέικα.
Πριν την επανάσταση του 1821 στην περιοχή είχαν τους κήπους και τα χωράφια τους οι κάτοικοι του κοντινού χωριού Μάζι. Κάποιοι είχαν και καλύβες, γι’ αυτό και ονόμαζαν την περιοχή “Μαζέικα Καλύβια”. Μετά την επανάσταση οι κάτοικοι του Μαζίου μετοίκησαν στα Μαζέικα Καλύβια χτίζοντας το σημερινό κεφαλοχώρι με το όνομα Μαζέικα. Πολύ γρήγορα από το 1830 έγινε σπουδαίο εμπορικό κέντρο της περιοχής και συγκοινωνιακός κόμβος. Από τα Μαζέικα καταγόταν ο λήσταρχος Κωνσταντίνος Πανόπουλος, ο οποίος έδρασε στην περιοχή.
Κατά την Γερμανική κατοχή και στις 14 Δεκεμβρίου 1943 ο γερμανικός στρατός λεηλάτησε και έκαψε το μεγαλύτερο τμήμα του χωριού στα πλαίσια της “επιχείρησης Καλάβρυτα”. Κάθε χρόνο, την ημέρα αυτή, τελείται επιμνημόσυνη δέηση και γίνεται κατάθεση στεφάνων με συμμετοχή των σχολείων.
Παλαιότερα, η Κλειτορία διέθετε όλες τις δημόσιες υπηρεσίες. Σήμερα, εξαιτίας της συνεχιζόμενης εγκατάλειψης της υπαίθρου, έχουν παραμείνει και λειτουργούν: αστυνομικό τμήμα, ταχυδρομείο, κτηνιατρείο, δημοτική βιβλιοθήκη, κέντρο υγείας, Κέντρο Περιβαλλοντολογικής Εκπαίδευσης, υδροηλεκτρικό σταθμό της ΔΕΗ και βιολογικό καθαρισμό. Επίσης, λειτουργεί η Μαθητική Εστία, που παλαιότερα προσέφερε δυνατότητα διαμονής των μαθητών γυμνασίου και του λυκείου. Στις μέρες μας, προσφέρει γεύματα στους μαθητές του ολοήμερου τμήματος και στους εκπαιδευτικούς που υπηρετούν στο χωριό και επίσης της δυνατότητα διαμονής στους μαθητές που συμμετέχουν στα πολυήμερα προγράμματα του Περιβαλλοντικού Κέντρου.
Η Κλειτορία απέχει 25 χιλιόμετρα από τα Καλάβρυτα, 98 χιλιόμετρα από την Πάτρα, 200 χιλιόμετρα από την Αθήνα, και 60 χιλιόμετρα από την Τρίπολη.